Urazy mięśnia dwugłowego uda

Organizm człowieka składa się z bardzo dużej ilości różnorodnych mięśni. Poszczególne mięśnie w dużej mierze odpowiedzialne są za prawidłowe oraz dokładne wykonywanie określonej czynności. Mięśnie podczas  ruchu nieustanie się napinają i rozluźniają stąd są narażone na rozmaite kontuzje lub uszkodzenia. Szczególnie narażone na urazy są mięśnie narządu ruchu. Jednym z najważniejszych mięśni powyższej struktury jest mięsień dwugłowy uda.

Mięsień dwugłowy uda anatomia

Mięsień dwugłowy uda wchodzi w skład mięśni kończyny dolnej, usytuowany jest z tyłu uda i przechodzi przez dwa stawy: biodrowy i kolanowy. Mięsień ten zbudowany jest z głowy krótkiej i głowy długiej. Głowa krótka rozpoczyna się na wardze bocznej kresy chropowatej, a głowa długa przyczepia się do tylnej powierzchni guza kulszowego. Obie głowy mięśnia dwugłowego uda kończą się wspólnym ścięgnem przylegającym do bocznej powierzchni głowy kości strzałkowej. Struktura ta zalicza się do mięśni postawnych czyli takich, które cały czas są aktywne i łatwo ulegają skróceniu.

Mięsień dwugłowy uda unaczyniają:

• Tętnica przeszywająca,
• Gałązki tętnicy podkolanowej,
• Tętnica okalająca udo – przyśrodkowa.

Mięsień dwugłowy uda unerwiany jest przez:

• Głowa krótka – nerw strzałkowy wspólny L4 – S1,
• Głowa długa – nerw piszczelowy L5 – S2.

Mięsień dwugłowy uda ze względu na swoją złożoną i skomplikowaną budowę pełni szereg ważnych funkcji do, których zalicza się:

• Głowa długa – zginanie kolana, prostowanie biodra, przywodzenie uda, obracanie uda, rotowanie uda na zewnątrz, pochylenie miednicy ku tyłowi,
• Głowa krótka – zginanie kolana, unoszenie miednicy, rotowanie uda na zewnątrz.

Reklama

Przyczyny uszkodzeń mięśnia dwugłowego uda

Do urazu mięśnia dwugłowego uda może dojść na skutek:

• Przeciążenia spowodowanego np. przetrenowaniem czyli niedostosowaniem odpowiednich obciążeń do możliwości wydolnościowych organizmu,
• Nieprawidłowego lub zbyt małego rozgrzania mięśnia przed aktywnością ruchową,
• Niewłaściwego rozciągnięcia i uelastycznienia mięśnia przed rozpoczęciem aktywności fizycznej,
• Silnego niekontrolowanego rozciągnięcia mięśnia spowodowanego siłami zewnętrznymi,
• Szybkiej zmiany kierunku ruchu, szybkiego zatrzymania lub startu, gwałtownego wyskoku,
• Nieszczęśliwego, nieprzewidywalnego wypadku.

Szeroko pojęta aktywność fizyczna niewątpliwie przyczynia się do powstania wielu urazów. Coraz większa popularność oraz propagowanie szeroko pojętej aktywności ruchowej doprowadzić może do licznych kontuzji. Mięsień dwugłowy uda ze względu na swoje umiejscowienie narażony jest na liczne urazy.
Różnorodne Dysfunkcje narządu ruchu przyczyniają się do przeciążeń mięśni. Spowodowane jest to w dużej mierze niedostosowaniem odpowiedniej aktywności fizycznej do możliwości wydolnościowych mięśni. Przeciążenie mięśni może być również spowodowane nieodpowiednim rozplanowaniem czasu odpoczynku względem określonej czynności ruchowej. Doprowadza to w konsekwencji do niewłaściwego regenerowania się tkanek. Mięsień dwugłowy uda jest charakterystyczną strukturą, która po dłuższej aktywności wymaga odpowiedniej regeneracji czyli odpoczynku. Zaburzenie tych dysproporcji prowadzi w dużej mierze do niewłaściwego funkcjonowania mięśnia. W długo trwającym przeciążeniu mięśnia dochodzi do osłabienia poszczególnych włókien mięśniowych co skutkuje w perspektywie czasu kolejnymi urazami.

Rodzaje urazów mięśnia dwugłowego uda

Do podstawowych urazów mięśną dwugłowego uda zalicza się:

• Stłuczenie,
• Naciągnięcie,
• Naderwanie,
• Zerwanie.

Reklama

Stłuczenie mięśnia dwugłowego uda

Jest to uszkodzenie głównie tkanki podskórnej wraz z otaczającymi je naczyniami krwionośnymi. Do stłuczenia mięśnia dochodzi wówczas gdy siły działają bezpośrednio na miesień np. uderzenie lub upadek. Stłuczenie mięśnia jest tym większe im mniej napięty jest miesień podczas urazu. Czasami ulega uszkodzeniu warstwa głęboka mięśni, wówczas  może pojawić się podskórny wylew, który nie zawsze musi być widoczny. Stłuczenie mięśnia dwugłowego uda powoduje dość duże zaburzenie biomechaniki narządu ruchu. Bardzo często do stłuczenia mięśnia dochodzi podczas upadków, wypadków komunikacyjnych lub uprawiania różnorodnych dyscyplin sportowych.

Klasyfikacja stłuczeń mięśni:

• Stłuczenie niewielkie – ruch w danym stawie jest mniejszy o około 25% w stosunku do ruchu pełnego,
• Stłuczenie dość ciężkie – ruch w danym stawie jest mniejszy o 50% w stosunku do ruchu pełnego,
• Stłuczenie ciężkie – ruch w danym stawie jest mniejszy o ponad 50% w stosunku do ruchu pełnego.

Naciągnięcie mięśnia dwugłowego uda

Jest to dość częsta dysfunkcja mięśnia dwugłowego uda. Dochodzi do niej zazwyczaj w wyniku nadmiernego przeciążenia poszczególnych włókien mięśniowych, które wcześniej nie zostały zaadoptowane do dużego wysiłku. Naciągnięcie jest to niewielkie mikro uszkodzenie włókien mięśniowych, do którego dochodzi na skutek działania siły pośredniej. Podczas powyższego urazu poszczególne włókna mięśniowe ulegają nadmiernemu przesunięciu względem siebie, co powoduje zaburzenie ich spójności. W tej sytuacji gdy mięsień nie jest w stanie zareagować procesem obronnym, może w niektórych przypadkach dojść do powstania krwiaka. O naciągnięciu mięśnia dwugłowego uda mówimy wówczas gdy zostanie uszkodzone do 5% włókien mięśniowych.

Naderwanie mięśnia dwugłowego uda

Naderwanie mięśnia dwugłowego uda zdarza się równie często jak jego naciągnięcie. Granica rozróżniająca dwa powyższe urazy jest dość płynna. O naderwaniu mówimy wówczas gdy zostanie uszkodzone ponad 5% włókien mięśniowych. Do naderwania dochodzi przede wszystkim w momencie  kiedy to zbyt duża siła działa na mięsień np. podnoszenie dużego ciężaru. Uraz często umiejscawia się w punkcie gdzie brzusiec mięśnia przechodzi w ścięgno. Oprócz uszkodzenia włókien mięśniowych dochodzi również do naderwania otaczających naczyń krwionośnych, a niekiedy również drobnych nerwów. Naderwany mięsień dwugłowy uda nie jest w stanie spełniać swojej podstawowej funkcji, dlatego określone czynności ruchowe będą zaburzone np. występuje ograniczenie ruchu w stawie.

Reklama

Zerwanie mięśnia dwugłowego uda

To jeden z najcięższych urazów mięśnia dwugłowego uda. Podczas tego urazu dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości mięśnia oraz naczyń i nerwów. Po całkowitym zerwaniu mięśnia dochodzi do braku kontroli ruchów czyli określony mięsień nie jest wydolny do wykonywania odpowiedniej pracy. Podczas tego urazu powstaje dość duży wylew oraz silny ból. W przypadku zerwania mięśnia może dojść do poważnego urazu, połączonego niekiedy ze złamaniem kości.

Objawy urazu mięśnia dwugłowego uda

W wyniki różnorodnych urazów mięśni zazwyczaj dochodzi do:

• Nagłego, dość ostrego bólu w miejscu urazu, zazwyczaj ból jest kłujący i łatwy do zlokalizowania, czasami jest rozlany w zależności od rodzaju uszkodzenia,
• Wystąpienia krwawego wylewu czyli powstania siniaka lub krwiaka. Następuje on na skutek uszkodzenia niewielkich naczyń krwionośnych. Powyższy odczyn nie zawsze musi być widoczny,
• Obrzęku na skutek zwiększenia objętości tkanek otaczających określony uraz,
• Uwrażliwienia na dotyk miejsca bezpośredniego urazu,
• Zmniejszenia zakresu ruchu, za który określony mięsień jest odpowiedzialny,
• Zwiększenie tkliwości miejsca urazu oraz tkanek otaczających.

Szybkie postępowanie medyczne po urazie mięśnia dwugłowego uda

Występują określone i ściśle sprecyzowane standardy medyczne, które powinno się stosować w przypadku urazu mięśniowego. Poniższe specjalistyczne postępowanie w dużej mierze zapobiega dalszemu rozprzestrzenianiu się urazu. Pierwsza podstawowa pomoc medyczna obejmuje:

• Schładzanie miejsca urazu – zazwyczaj stosujemy zimny kompres, ale przy tego rodzaju terapii musimy pamiętać aby nie odmrozić ciała. Zimny okład zazwyczaj stosuje się kilka razy dziennie przez około 5 – 10 minut,
• Usztywnienie, unieruchomienie miejsca urazu – wykorzystać do tego można bandaż elastyczny. Odpowiednia stabilizacja miejsca urazy w dużej mierze zapobiega dalszemu rozprzestrzenianiu się kontuzji. Dodatkowo działa również przeciwobrzękowo i przeciwbólowo,
• Ułożenie przeciwobrzękowe – w przypadku urazu mięśnia należy ułożyć kończynę kontuzjowaną na podwyższeniu. Takie postępowanie zapewnia prawidłowy odpływ krwi z nogi i działa przeciwobrzękowo,
• Odciążenie okolicy urazu. Wówczas należy zmniejszyć aktywność ruchową, oraz bezwzględnie ograniczyć ruch w miejscu urazu. W przypadku odciążenia miejsca kontuzjowanego można zastosowywać również kule łokciowe.

Diagnostyka po urazie mięśnia dwugłowego uda

Do oceny rozległości urazu mięśnia dwugłowego uda należy zastosować odpowiednie badania diagnostyczne. Najczęściej przy tego rodzaju urazu stosuje się badanie ultrasonograficzne (USG). Jeśli obraz z tego badania nie jest jednoznaczny i lekarz ma wątpliwości zaleca się wykonanie badania rezonansem magnetycznym. Przy bardzo ciężkich urazach mięśniowych, niekiedy wykonuje się badanie RTG (rentgen), aby ocenić czy nie doszło do uszkodzeń kostnych.

Leczenie po urazie mięśnia dwugłowego uda

Po przeprowadzonej dokładnej diagnostyce wprowadzamy odpowiednie leczenie, które jest uzależnione w dużej mierze od rozległości urazu mięśnia dwugłowego uda.  Przy delikatnym lub niewielkim urazie zaleca się ograniczenie aktywności ruchowej. Poleca się również zastosowanie farmakoterapii. Opiera się ona na przyjmowaniu leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Powyższa terapia ma na celu przyspieszenie regeneracji uszkodzonych włókien mięśniowych. Przy rozległych i zaawansowanych urazach mięśniowych niejednokrotnie będzie potrzebne specjalistyczne leczenie operacyjne. Polegające w dużej mierze na dokładnym i precyzyjnym zespoleniu rozerwanych i postrzępionych włókien mięśniowych.

Reklama

Rehabilitacja po urazie mięśnia dwugłowego uda

Po różnorodnych urazach mięśnia dwugłowego uda bardzo ważne jest wprowadzenie specjalistycznej rehabilitacji. Na tym etapie fizjoterapia obejmuje:

• Fizykoterapię – w pierwszym etapie stosuje się zabiegi fizykalne mające na celu wyciszenie objawów urazu. Zaleca się zastosowanie laseroterapii, pola magnetycznego, ultradźwięków oraz krioterapii miejscowej. Powyższa terapia ma na celu działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz przyspieszające regeneracje tkanek,
• Kinezyterapię (leczenie ruchem). W pierwszym etapie stosuje się ćwiczenia izometryczne mające na celu wzmocnienie mięśni dotchniętych urazem. Ważne jest również wykonywanie ćwiczeń rozciągających  i uelastyczniających mięśnie. W rehabilitacji po urazach mięśni stosuje się także ćwiczenia z wykorzystaniem różnych przyrządów gimnastycznych np. rower stacjonarny lub ławeczka siłowa,
• Masaż – mięśni ze szczególnym uwzględnieniem blizny pourazowej. Tego rodzaju terapia ma na celu zwiększenie ruchu uszkodzonego mięśnia,
• Edukację zdrowotną – pacjent podczas tego rodzaju terapii uczy się jak ma postępować po urazie (czego ma unikać, a co musi robić).

Powikłania po urazie mięśnia dwugłowego uda

Niewłaściwe dobrane leczenie oraz nieprawidłowa rehabilitacja może doprowadzić do wielu powikłań. Do podstawowych powikłań po urazie mięśnia dwugłowego zalicza się:

• Zwapnienia – w przebiegu, którego może dochodzić do stwardnień mięśniowych, co w dużej mierze zmniejsza ruch za, który uszkodzony mięsień jest odpowiedzialny,
• Zwłóknienia – powstają często na skutek źle leczonego krwiaka śródmięśniowego. Dochodzi wówczas do powstania wewnątrz mięśnia blizny, która zaburza prawidłową pracę włókien mięśniowych,
• Zaburzenia określonej funkcji ruchowej mięśnia.

Profilaktyka po urazie mięśnia dwugłowego uda

Aby mięsień dwugłowy uda długo i prawidłowo spełniał swoją funkcję  oraz nie był narażony na różnorodne urazy należy zadbać o jego prawidłową profilaktykę, która zawiera:

• Dbanie o odpowiednią kondycję układu mięśniowego,
• Wykonywanie systematyczne ćwiczeń wzmacniających, rozluźniających i uelastyczniających mięśnie,
• Prozdrowotny tryb życia,
• Odpowiednią dietę bogatą w witaminy (magnez, potas) i mikroelementy.